Krótka historia chóru Polonia z Radlina

21 stycznia 1911 r. odbyło się pierwsze polskie jego zebranie. Wybrano nowy zarząd i przyjęto nową nazwę „Chór męski Polonia przy kopalni Emma”. Pierwszym prezesem został wybrany Andrzej Wiesiołek. Na sztandarze chóru zmieniono napisy niemieckie na polskie. Tak odnowiony sztandar poświęcono 27 maja 1923 roku. Pierwszy koncert już polskiego chóru „Polonia” odbył się w sierpniu w Rydułtowach na zaproszenie tamtejszego Towarzystwa Śpiewu „Cecylia”.

Na początku swojej działalności „Polonia” liczyła 120 członków. W okresie międzywojennym dyrygentami chóru byli: Władysław Linca, Antoni Bijak i Joachim Morawiec. Jubileusz 10-lecia działalności obchodzono bardzo uroczyście. Uświetniony został on koncertem, w którym wzięło udział kilka innych miejscowych zespołów śpiewaczych. Tuż przed wojną w latach 1938 – 39 współpracę z bratnim radlińskim chórem męskim „Echo”. Występowały one wspólnie na różnych uroczystościach państwowych, kościelnych i związkowych. Ziemia Wodzisławska była wówczas silnym ośrodkiem polskiego ruchu śpiewaczego. Jest nim zresztą do dziś. W samym Radlinie istnieją aż cztery chóry: „Polonia”, „Słowacki”, „Echo” i „Jadwiga”. Jak mówi zastępca prezesa „Polonii” Eryk Mitko, wywołuje to często zdumienie i podziw w innych miastach, gdzie chór daje koncerty.

Podczas wojny kilku spośród członków chóru zginęło. Dzięki ofiarności śpiewaków zachowały się nuty i śpiewniki. Hitlerowcy zniszczyli jednak sztandar „Polonii”. Chór wznowił swoją działalność zaraz po wojnie. Już we wrześniu 1945r. odbył się pierwszy koncert. W 1948 r., w którym obchodzono jubileusz 25-lecia działalności ufundowano i poświęcono nowy sztandar. Od 1949 do 1967 r. dyrygentem chóru był Ludwik Mańka. Pod jego kierunkiem podniósł się poziom artystyczny zespołu. Poszerzono repertuar. „Polonia” zaczęła odnosić pierwsze sukcesy. W 1957 r. nagrano pieśni dla Polskiego Radia a w czerwcu 1965 r. chór zdobył Srebrny Laur w Festiwalu Chórów Amatorskich w Katowicach.

Ówczesna historia zespołu nie była wolna od trudności i kryzysów zagrażających nawet jego dalszemu istnieniu. Jedną z przyczyn były naciski władz politycznych i administracyjnych w sprawie doboru repertuaru oraz organizacyjnego podporządkowania chóru. Jednak kryzysy przezwyciężono, a śpiewacy w wyniku wytężonej pracy byli w stanie wykonywać coraz trudniejsze utwory. Gdy zabrakło dyrygenta Ludwika Mańki nastąpił okres stagnacji. „Polonia” prawie całkowicie zaprzestała udziału w koncertach. Nowi śpiewacy nie napływali do chóru a frekwencja na próbach była bardzo niska. Jubileusz 50-lecia istnienia na krótko zmobilizował śpiewaków do bardziej intensywnej pracy. Od początku 1984 r. chórem kierował Jerzy Michalski. W 1987 r. „Polonia” zajęła III miejsce w V Turnieju o Kaganek Gwarków w Tarnowskich Górach. Sukces ten został powtórzony w następnym roku.

W 1988 r. na XII Festiwalu Polskiej Pieśni Chóralnej w Olkuszu radliński chór wywalczył IV miejsce Znaczące osiągnięcie odnotowano także w 1989 r. Na II Przeglądzie Chórów Górniczych w Piekarach Śląskich śpiewacy z Radlina zajęli III miejsce. W 1989 r. odbył się pierwszy Turniej o Puchar Mariana Łunarzewskiego – działacza ruchu śpiewaczego w okręgu wodzisławskim. „Polonia” zdobyła w nim pierwsze miejsce wśród chórów męskich. W drugim Turnieju, w 1991 r. radliński zespół zajął II miejsce. Chór brał udział w wielu koncertach na terenie Wodzisławia i okolic. Co roku występował w muszli koncertowej w wodzisławskim parku podczas Trzeciomajowego Święta. We wrześniu brał udział w Dniach Wodzisławia. Natomiast okres Bożego Narodzenia to wiele koncertów kolędowych w kościołach Wodzisławia i okolic. Tradycją stały się też coroczne odwiedziny śpiewaków z „Polonii” w Domu Dziecka w Gorzycach i Szpitalu Górniczym w Jastrzębiu. Członkowie chóru robili składki na zakup słodyczy, upominków i książek dla dzieci. Te prezenty oraz śpiewanie kolęd sprawiało im wiele radości. Chór brał udział w wielu uroczystościach kościelnych, państwowych i zakładowych.

„Polonia” przez cały okres swego istnienia znajdowała się pod opieką kopalni „Marcel”. Stąd też zespół uczestniczył co roku. w akademiach barbórkowych. Warto odnotować występ chóru w obchodach 70-rocznicy przyłączenia Górnego Śląska do Macierzy. Podczas mszy za Ojczyznę, która odbyła się 21 czerwca 1992 r. w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach radlińskie chóry „Polonia” i „Echo” wykonały „Mszę Polską” W. Lachmana. Z okazji 70 rocznicy powstania „Polonii”, jego sztandar został udekorowany Złotą Odznaką Honorową przyznaną przez Zarząd Główny Polskiego Związku Chórów i Orkiestr.

Marek Jakubiak „Nowiny Raciborskie” 22 stycznia 1993 roku